Biuro Informacji Gospodarczej ERIF podaje, że długi alimentacyjne Polaków przekraczają już w sumie 12 miliardów złotych. Tak więc według statystyk prawie milion dzieci nie dostaje faktycznie pieniędzy. Pieniędzy, które im się jak najbardziej należą. Alimenty, a właściwie unikanie ich płacenia, stają się więc dużym problemem społecznym.

Nic więc dziwnego, że w ostatnich latach Rząd podejmuje działania, mające na celu poprawę sytuacji. Przede wszystkim mają one umożliwić szybszą i skuteczniejszą egzekucję zobowiązań alimentacyjnych.

Przestępstwo niealimentacji (art. 209 k.k.)

W 2017 roku zaostrzone zostały przepisy Kodeksu karnego. To spowodowało wzrost wszczętych przez policję postępowań z art 209 kk, czyli dotyczących przestępstwa niealimentacji. Już w pierwszym półroczu 2018 roku było ich ponad 90 tysięcy. Problem jednak w tym, że większość z nich nie trafia do sądu. Część zaś, będących już na drodze postępowania sądowego, zostaje umorzona. Poza tym, samo zaostrzenie kar nie może poprawić sytuacji. Choćby ze względu na to, że w obowiązku alimentacyjnym, chodzi przede wszystkim o zaspokojenie potrzeb uprawnionych do ich otrzymywania.

Szybsza informacja o dochodach dłużnika

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy skuteczności egzekucji świadczeń alimentacyjnych (Dz.U. 2018 poz. 2432) , która weszła w życie 11 stycznia 2019 roku, zmienia między innymi regulacje ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wprowadzone rozwiązania powinny ułatwić komornikom prowadzenie egzekucji świadczeń alimentacyjnych. Ułatwiają one komornikom zdobywanie aktualnych informacji o dochodach dłużnika. Zakład pracy, w którym zatrudniony jest zobowiązany do płacenia świadczeń alimentacyjnych, musi bowiem przekazywać do ZUS informacje o zatrudnionym nie rzadziej niż raz w miesiącu. Zmiana ta będzie obowiązywała od 28 grudnia 2019 roku.

Pracodawcom nie może opłacać się „ochrona” dłużnika alimentacyjnego

Często zdarza się również, że pracodawca świadomie pomaga swoim pracownikom w unikaniu płacenia świadczeń alimentacyjnych. Na przykład poprzez zatrudnianie ich na “czarno”, czy też podpisywanie umowy o pracę przewidującej najniższe wynagrodzenie. W tym drugim wypadku reszta wynagrodzenia jest wypłacana “pod stołem” Dla takich pracodawców ustawodawca wprowadził zaostrzenie kary grzywny. Kara została zwiększona z dotychczasowych 2 tysięcy złotych, do 5 tysięcy, z możliwością ponawiania kary w przypadku dalszego uchylania się od tych obowiązków.

Fundusz Alimentacyjny – jeśli zobowiązany nie płaci.

Fundusz Alimentacyjny został powołany, aby zaspokoić przynajmniej podstawowe potrzeby uprawnionego . W przypadku kiedy zobowiązany do płacenia alimentów, nie wywiązuje się z tego obowiązku, z tego funduszu właśnie funduszu, pokrywane są zasądzone alimenty. O ile próg dochodowy na jednego członka rodziny nie przekracza określonego pułapu.

Zmiany, które weszły w życie od 1 lipca 2019 roku po raz pierwszy od 12 prawie lat podwyższają próg dochodowy na jednego członka, rodziny z 725 do 800 złotych.

Przepis podnoszący wymieniony próg finansowy będzie stosowany w odniesieniu do świadczeń z Funduszu już od 1 października 2019 roku.

Alimenty natychmiastowe – ma być szybko i prosto.

Jak pisał w I wieku rzymski pisarz Publiliusz Syrus „Dwa razy daje kto szybko daje”

Otrzymanie alimentów na drodze sądowej, może w najgorszym wypadku przeciągnąć się nawet latami. Stąd projekt nowelizacji Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, nad którym obecnie trwają prace wprowadza zupełnie nową instytucję.

Propozycja alimentów natychmiastowych zakłada otrzymanie minimalnej kwoty alimentów w ciągu najwyżej 2 tygodni. Nawet zanim ostateczna ich kwota zostanie orzeczona przez sąd.

Ustawodawca chcąc maksymalnie uprościć procedurę przewiduje wniesienie pozwu za pomocą gotowego formularza internetowego. Takie formularze będzie można złożyć w dowolnym urzędzie lub przez Elektroniczną Platformę Usług Administracji Publicznej(ePUAP).

Wysokość takiego świadczenia będzie zależna od kwoty przeliczeniowej, na którą z kolei będzie miał wpływ współczynnik dzietności oraz wysokość minimalnego wynagrodzenia w danym roku a także liczby dzieci nim objętych. Warto zauważyć, że w przypadku jeśli świadczenie przysługuje sześciorgu lub większej licznie dzieci, nie będzie można skorzystać z tej drogi zasądzenia świadczenia alimentacyjnego. Zasądzone w ten sposób alimenty będą przysługiwały do momentu zasądzenia ich w innej wysokości lub osiągnięcia przez dziecko 25 roku życia.

Warto zauważyć, że złożenie takiego pozwu nie będzie zamykało tradycyjnej drogi do dochodzenia alimentów.

Z pewnością zmiany te są krokiem w dobrą stronę. Trzeba jednak mieć na uwadze, że zmiany przepisów prawnych, same w sobie nie będą prowadziły do zmiany społecznego podejścia do sprawy unikania płacenia alimentów. Część dłużników, nie spełnia obowiązku alimentacyjnego z powodu tej czy innej sytuacji życiowej, z którą nie są w stanie sobie poradzić. Zdarzają się niestety również przypadki, w których celowo unikają oni płacenia. Nie dlatego, że nie posiadają środków, ale dlatego, że traktują alimenty jako część zemsty na byłej partnerce lub partnerze. Dlatego równie ważne jest uświadomienie społeczeństwu, że przede wszystkim są one zabezpieczeniem potrzeb ich wspólnych dzieci.